Speelkaarten vroeger

Speelkaarten (dus kaarten om mee te spelen) bestaan in Europa al sinds de middeleeuwen. Maar de kaarten die gebruikt worden om te voorspellen (tarot of tarok) zijn nog veel ouder.

Zo bestond er in de antieke Italische landen (de landen rond het oude Rome) een voorspellende procedure rond de godin Fortuna, de goedgeluksgodin. Hierbij werd gebruik gemaakt van houten paneeltjes waarop afbeeldingen stonden die een voorspellende waarde hadden.

Het verre oosten

De speelkaarten in de huidige (papieren/kartonnen) vorm komen waarschijnlijk uit China. De uitvinding van de speelkaarten werd in de 17e eeuw toegeschreven aan een concubine van de keizer S'eun-ho (1120) Tegenwoordig gaat met ervan uit dat er al in het jaar 969 gedrukte kaarten bestonden (The invention of printing in China, TF Carter, 1925). Het ontwerp hiervan lijkt erg op Chinees geld zoals dat in de vroege T'ang dinastie al lang voor die tijd werd gebruikt. Misschien werd hiermee ook wel gespeeld?

chinese geld speelkaarten

Speelkaarten in de vorm van Chinees geld.

Nog ouder dan deze Chinese geldkaarten zijn de Koreaanse kaarten waarmee ook de toekomst voorspeld kon worden.

Europa

In de 14e eeuw werd in Italie een kaartspel met de naam 'naib' gespeeld. Hiervan is waarschijnlijk het hedendaagse Spaanse woord voor kaartspelen 'naipes' afgeleid. Het woord is waarschijnlijk oorspronkelijk afkomstig van het Hebreeuwse 'naibi', toverkunst. (A History of Playing cards, CP Hargrave, 1930). Komt het spel dan uit het midden-oosten? Dat is niet helemaal zeker. De kruisvaarders kunnen het in Palestina hebben gevonden, maar het kan ook via zigeuners en tartaren hierheen zijn gekomen.

De eerste verwijzingen naar kaartspelen in een Duits manuscript uit 1300 en een Frans gedicht uit 1328 worden betwist. De eerste onweerlegbare vermeldingen zijn van het einde van de 14e eeuw. (Duitsland 1377, Italie 1377, Luxemburg 1379, Frankrijk 1382, Spanje 1387).

Er kunnen wel eerder speelkaarten hebben bestaan maar omdat Dante er in de Divina Comedia (1320) geen melding van maakt, is dit erg onwaarschijnlijk. Ook Chauser schrijft niet over speelkaarten. Een aanwijzing dat in zijn tijd Engeland nog 'speelkaartvrij' was.

17e eeuwse speelkaarten

Voor ca. 1850 konden de kaarten
alleen 'rechtop' bekeken worden.

Tarot

De eerste Europese kaarten waren voorspellende kaarten, de Tarot (Italiaans Tarochi, Duits Tarok, Frans Tarot of Tarou). Een stel bestond uit 21 genummerde kaarten met afbeeldingen en een 22e ongenummerde kaart 'il matto' (frans le mat, Engels the fool) de nar. De voorloper van de huidige joker.

De ontwerpen van de afbeeldingen zijn ontleend aan de Divina Comedia van Dante (The Tarot, WM Seabury, 1951). Een aanwijzing temeer dat het ontstaan na 1320 moet worden gedateerd.

Later werden aan de plaatjes nog 56 'Oosterse' kaarten met nummers toegevoegd. Een spel bestond daarmee uit 78 kaarten.

belasting zegel op de speelkaart aas

Rijkversierde schoppen-aas illustratie.
Oorspronkelijk een bewijs dat er
belasting was betaald over de kaarten.

Geïnteresseerd?

Als u meer wilt weten overde producten van Fortuna Speelkaarten, dan kunt ons telefonisch benaderen (020-345 28 22) of ons een e-mail (info@fortuna-speelkaarten.nl) sturen.
U kunt ons ook via het offerte aanvraag-formulier vragen om contact met u op te nemen.

 

 

Algemeen
-- - Alle producten op een rijtje
--
- Offerte aanvraag formulier

Speelkaarten
-- - Speelkaarten algemeen
-- - Kaartformaten
-- - Kaartsymbolen
-- - Verpakking speelkaarten

Kwartetspellen
-- - Kwartetspellen algemeen
-- - Standaard formaten
-- - Afwijkende formaten
-- - Verpakking kwartetspellen

Speciale kaarten
-- - Speelkaarten, eigen plaatjes
-- - Aktie- & verzamelkaarten
-- - Motivatie- & inspiratiekaarten
-- - Training- & instructiekaarten
--
- Andere kaartspellen
-- - Planning-Poker

Legpuzzels
-- - Legpuzzels algemeen
-- - Puzzels in kleine oplage
-- - Plano puzzels
-- - Puzzels in doos
-- - Maxi- & mini-puzzels
-- - Briefkaartpuzzels

Memo-spellen
-- - Memory-spellen
-- - Bordspellen

Voorraad artikelen
-- - Standaard kaartspellen
-- - Restpartijen

Ontwerp en productie
-- - Vormgeving
-- - Speciale- en bordspellen
-- - Onze studio
-- - Specificaties

Algemeen
---- Fortuna Speelkaarten
---
- Speelkaarten vroeger
-- - Speelkaarten nu
-- - Contact
--
- Offerte aanvraag formulier